Nigerocongolesa > Benue-congo > Bantoide Cross > Bantoide > Bantoide meridional, Àfrica > Lesotho, Àfrica > República de Sud-àfrica
- ca xhosa
- ca cauzuh sin. compl.
- ca isixhosa sin. compl.
- ca koosa sin. compl.
- ca xosa sin. compl.
- ar خوسا
- cy Xhosa
- cy Cauzuh sin. compl.
- cy Isixhosa sin. compl.
- cy Koosa sin. compl.
- cy Xosa sin. compl.
- de Xhosa
- de Cauzuh sin. compl.
- de Isixhosa sin. compl.
- de Koosa sin. compl.
- de Xosa sin. compl.
- en Xhosa
- en Cauzuh sin. compl.
- en Isixhosa sin. compl.
- en Koosa sin. compl.
- en Xosa sin. compl.
- es josa
- es cauzuh sin. compl.
- es isixhosa sin. compl.
- es koosa sin. compl.
- es xosa sin. compl.
- eu xhosera
- eu cauzuh sin. compl.
- eu isixhosa sin. compl.
- eu koosa sin. compl.
- eu xhosa sin. compl.
- eu xhosera sin. compl.
- eu xosa sin. compl.
- fr xhosa
- fr cauzuh sin. compl.
- fr isixhosa sin. compl.
- fr koosa sin. compl.
- fr xosa sin. compl.
- gl xosa
- gl cauzuh sin. compl.
- gl isixosa sin. compl.
- gl koosa sin. compl.
- gl xosa sin. compl.
- gn xhosa
- gn isixhosa sin. compl.
- gn kausuh sin. compl.
- gn koosa sin. compl.
- gn xosa sin. compl.
- it xhosa
- it cauzuh sin. compl.
- it isixhosa sin. compl.
- it koosa sin. compl.
- it xosa sin. compl.
- pt xhosa
- pt cauzuh sin. compl.
- pt isixhosa sin. compl.
- pt koosa sin. compl.
- pt xosa sin. compl.
- tmh Xhosa
- tmh cauzuh sin. compl.
- tmh Isixhosa sin. compl.
- tmh koosa sin. compl.
- tmh xosa sin. compl.
- zh 科萨语
- scr Alfabet llatí
- num Sistema aràbic
Nigerocongolesa > Benue-congo > Bantoide Cross > Bantoide > Bantoide meridional, Àfrica > Lesotho, Àfrica > República de Sud-àfrica
Definición
Des d'un punt de vista lingüístic, es pot considerar que el zulú i el xhosa constitueixen una mateixa llengua. Tanmateix, per motius etnopolítics, sovint es consideren llengües diferents. La Constitució de la República de Sud-àfrica, per exemple, estableix el zulú i el xhosa com a dues de les onze llengües oficials de l'Estat. El xhosa és lingüísticament proper al swati i el ndebele, amb els quals hi pot haver intercomprensió.
Podem distingir diversos dialectes del xhosa: el mpondo (primera llengua de Nelson Mandela, president de Sud-àfrica entre els anys 1994 i 1999), el thembu, el bomvana, el mpondimise, el rharhabe, el gcaleka, el xesibe, el bhaca, el cele, el hlubi, el ntlangwini, el ngqika i el mfengu.
Aquesta llengua s'inclou dins les llengües bantús, que formen el grup lingüístic més extens de les llengües africanes. Aquest grup de llengües es parla des del Camerun fins a Kenya i fins a Sud-àfrica. Es va originar a la zona fronterera entre Nigèria i el Camerun, i a partir d'aquesta zona, es van produir diverses onades expansives. La darrera onada, i la més important, es va produir seguint el curs dels rius i va implicar l'ocupació de gairebé tot el continent al sud de l'equador en molt poc temps.
Actualment uns 250 milions de persones parlen una o més d'una llengua bantú com a primera llengua i 15 de les 37 llengües africanes que tenen un milió o més d'un milió de parlants formen part d'aquest grup lingüístic.
Totes les llengües bantús, excepte el suahili, són tonals. Una altra característica que es pot trobar en algunes d'aquestes llengües, com ara el zulú o el xhosa, són els clics (so especial produït per una doble oclusió), que van manllevar de les llengües khoisans.
Tacana, Amèrica > Bolívia
- ca araona
- ca carina sin. compl.
- ca cavina sin. compl.
- cod araona
- ar الأراونية
- cy Araona
- cy Carina sin. compl.
- cy Cavina sin. compl.
- de Araona
- de Carina sin. compl.
- de Cavina sin. compl.
- en Araona
- en Carina sin. compl.
- en Cavina sin. compl.
- es araona
- es carina sin. compl.
- es cavina sin. compl.
- eu araonera
- eu carina sin. compl.
- eu cavina sin. compl.
- fr araona
- fr carina sin. compl.
- fr cavina sin. compl.
- gn araóna
- gn carina sin. compl.
- gn cavina sin. compl.
- it araona
- it carina sin. compl.
- it cavina sin. compl.
- ja アラオナ語
- ja カリナ語 sin. compl.
- ja カビネニャ語 sin. compl.
- nl Araona
- nl Carina sin. compl.
- nl Cavina sin. compl.
- pt araona
- pt carina sin. compl.
- pt cavina sin. compl.
- ru Араона
- ru Карина sin. compl.
- ru Кавина sin. compl.
- zh 阿拉奥语
- zh 卡利纳 sin. compl.
- zh 卡维纳 sin. compl.
- scr Alfabet llatí
- num Sistema aràbic
Tacana, Amèrica > Bolívia
Definición
La llengua araona es manté molt viva en la comunitat. El percentatge de monolingües en la llengua pròpia és més alt que en altres comunitats indígenes de Bolívia. Tanmateix, el coneixement del castellà creix, especialment entre els homes. Només hi ha una escola a la comunitat. El professor és araona i l'ensenyament es fa principalment en la llengua pròpia. Hi ha alguns materials didàctics.
Tacana > Cavineña, Amèrica > Bolívia
- ca cavineña
- ca cavineño sin. compl.
- ar كابينينيوية
- cy Cavineña
- cy Cavineño sin. compl.
- de Cavineña
- de Kavineño sin. compl.
- en Cavineña
- en Cavineño sin. compl.
- es cavineña
- es cavineño sin. compl.
- eu cavineñera
- eu cavineña sin. compl.
- eu cavineño sin. compl.
- fr cavineña
- fr cavineño sin. compl.
- gl cavineña
- gl cavineño sin. compl.
- gn kavineña
- gn kavineño sin. compl.
- it cavineña
- it cavineño sin. compl.
- ja カビネーニャ語
- ja カビネーニョ語 sin. compl.
- nl Cavineña
- nl Cavineño sin. compl.
- pt cavineña
- pt cavinenho sin. compl.
- pt cavineño sin. compl.
- ru Кавиненья
- ru Кавиненя sin. compl.
- ru Кавиненьо sin. compl.
- sw Cavineña
- sw Cavineño sin. compl.
- tmh Takabininyat
- zh 卡威内尼亚
- zh 卡威内尼欧 sin. compl.
Tacana > Cavineña, Amèrica > Bolívia
Definición
Els cavineñes eren tradicionalment exògams, les seves dones només es podien casar amb homes araones i viceversa.
Més del 30% de la població cavineña té l'espanyol com a primera llengua, i el 66% és bilingüe cavineña-espanyol.
Tacana > Cavineña, Amèrica > Bolívia
- ca cavineña
- ca cavineño sin. compl.
- ar كابينينيوية
- cy Cavineña
- cy Cavineño sin. compl.
- de Cavineña
- de Kavineño sin. compl.
- en Cavineña
- en Cavineño sin. compl.
- es cavineña
- es cavineño sin. compl.
- eu cavineñera
- eu cavineña sin. compl.
- eu cavineño sin. compl.
- fr cavineña
- fr cavineño sin. compl.
- gl cavineña
- gl cavineño sin. compl.
- gn kavineña
- gn kavineño sin. compl.
- it cavineña
- it cavineño sin. compl.
- ja カビネーニャ語
- ja カビネーニョ語 sin. compl.
- nl Cavineña
- nl Cavineño sin. compl.
- pt cavineña
- pt cavinenho sin. compl.
- pt cavineño sin. compl.
- ru Кавиненья
- ru Кавиненя sin. compl.
- ru Кавиненьо sin. compl.
- sw Cavineña
- sw Cavineño sin. compl.
- tmh Takabininyat
- zh 卡威内尼亚
- zh 卡威内尼欧 sin. compl.
Tacana > Cavineña, Amèrica > Bolívia
Definición
Els cavineñes eren tradicionalment exògams, les seves dones només es podien casar amb homes araones i viceversa.
Més del 30% de la població cavineña té l'espanyol com a primera llengua, i el 66% és bilingüe cavineña-espanyol.
Crioll de base espanyola, Àsia > Filipines
- ca chavacano
- ca caviteño sin. compl.
- ca chabacano sin. compl.
- ca chabakano sin. compl.
- ca crioll zamboangueño sin. compl.
- ca ternateño sin. compl.
- cod caviteño
- cod ternateño
- cod zamboangueño
- ar شباكانو
- cy Chavacano
- cy Caviteño sin. compl.
- cy Chabacano sin. compl.
- cy Chabakano sin. compl.
- cy Creoliaith zamboangueño sin. compl.
- cy Ternateño sin. compl.
- cy Zamboangueño sin. compl.
- de Chabacano
- de Caviteño sin. compl.
- de Chabakano sin. compl.
- de Chavacano sin. compl.
- de Ternateño sin. compl.
- de Zamboangueño sin. compl.
- en Chavacano
- en Caviteño sin. compl.
- en Chabacano sin. compl.
- en Chabakano sin. compl.
- en Philippine Creole Spanish sin. compl.
- en Ternateño sin. compl.
- en Zamboangueño sin. compl.
- es chavacano
- es caviteño sin. compl.
- es chabacano sin. compl.
- es chabakano sin. compl.
- es criollo zamboangueño sin. compl.
- es ternateño sin. compl.
- es zamboangueño sin. compl.
- eu chavacanoa
- eu caviteño sin. compl.
- eu chabacano sin. compl.
- eu chabakano sin. compl.
- eu chavacano sin. compl.
- eu ternateño sin. compl.
- eu zamboangako kreolera sin. compl.
- eu zamboangueño sin. compl.
- fr chavacano
- fr caviteño sin. compl.
- fr chabacano sin. compl.
- fr chabakano sin. compl.
- fr crioll zamboangueño sin. compl.
- fr ternateño sin. compl.
- fr zamboangueño sin. compl.
- gl chavacano
- gl caviteño sin. compl.
- gl chabacano sin. compl.
- gl chabakano sin. compl.
- gl crioulo zamboangueño sin. compl.
- gl ternateño sin. compl.
- gl zamboangueño sin. compl.
- gn chavakáno
- gn caviteño sin. compl.
- gn chabakano sin. compl.
- gn chavakáno sin. compl.
- gn criollo samboangueño sin. compl.
- gn ternateño sin. compl.
- gn zamboangueño sin. compl.
- it chavacano
- it caviteño sin. compl.
- it chabacano sin. compl.
- it chabakano sin. compl.
- it creolo zamboangueño sin. compl.
- it ternateño sin. compl.
- it zamboangueño sin. compl.
- pt chavacano
- pt caviteño sin. compl.
- pt chabacano sin. compl.
- pt chabakano sin. compl.
- pt crioulo zamboangueño sin. compl.
- pt ternateño sin. compl.
- pt zamboangueño sin. compl.
- zh 查瓦卡诺语
- scr Alfabet llatí
- num Sistema aràbic
Crioll de base espanyola, Àsia > Filipines
Definición
La colonització espanyola de les Filipines (1521-1898) no va significar l'adopció general de l'espanyol per part de la població autòctona, probablement perquè no es va produir una migració espanyola nombrosa i perquè els diferents ordes religiosos espanyols que s'hi van establir generalment van adoptar les llengües locals en la seva tasca evangelitzadora. Tanmateix, el contacte entre la població filipina i els hispanoparlants va tenir com a conseqüència l'aparició del chavacano, el qual té un lèxic predominantment espanyol i una sintaxi molt similar a la d'algunes llengües filipines, com el tagal, el cebuano i el híligaynon.
El chavacano està format per sis dialectes: zamboangueño, davaoeño, cotabato (variants de la regió de Zamboanga, illa de Basilan, Davao i Cotabato, a l'illa de Mindanao), ternateño i caviteño (parlats a les províncies de Cavite i Ternate, a l'illa de Luzon). L'ermitaño és una varietat que tenia uns 12.000 parlants a Manila (concretament al barri d'Ermita) fins a la Segona Guerra Mundial però que actualment està extingida.
Actualment el chavacano és la primera llengua de la major part de la població de la ciutat de Zamboanga, a Mindanao.
Arawak o maipure > Divisió del nord > Branca Amazones superior > Subbranca nawiki occidental, Amèrica > Colòmbia
- ca cabiyari
- ca caviyari sin. compl.
- ca cuyare sin. compl.
- ca kabiyari sin. compl.
- ca kawillari sin. compl.
- ar كابيارية
- cy Cabiyari
- cy Caviyari sin. compl.
- cy Cuyare sin. compl.
- cy Kabiyari sin. compl.
- cy Kawillari sin. compl.
- de Cabiyari
- de Caviyari sin. compl.
- de Cuyare sin. compl.
- de Kabiyari sin. compl.
- de Kawillari sin. compl.
- en Cabiyarí
- en Cabiyari sin. compl.
- en Caviyari sin. compl.
- en Cuyare sin. compl.
- en Kabiyari sin. compl.
- en Kawillari sin. compl.
- en Kawillary sin. compl.
- es cabiyarí
- es cabiyari sin. compl.
- es caviyari sin. compl.
- es cuyare sin. compl.
- es kabiyari sin. compl.
- es kawillari sin. compl.
- eu kabiyari
- eu cabiyari sin. compl.
- eu caviyari sin. compl.
- eu cuyare sin. compl.
- eu kawillari sin. compl.
- fr cabiyari
- fr caviyari sin. compl.
- fr cuyare sin. compl.
- fr kabiyari sin. compl.
- fr kawillari sin. compl.
- gl cabiyari
- gl caviyari sin. compl.
- gl cuyare sin. compl.
- gl kabiyari sin. compl.
- gl kawillari sin. compl.
- it cabiyari
- it caviyari sin. compl.
- it cuyare sin. compl.
- it kabiyari sin. compl.
- it kawillari sin. compl.
- ja カビヤリ語
- nl Cabiyari
- nl Caviyari sin. compl.
- nl Cuyare sin. compl.
- nl Kabiyari sin. compl.
- nl Kawillari sin. compl.
- pt cabiyari
- pt caviyari sin. compl.
- pt cuyare sin. compl.
- pt kabiyari sin. compl.
- pt kawillari sin. compl.
- ru Кавияри
- ru Кабияри sin. compl.
- zh 卡比亚利语
- zh 卡维亚利、卡比亚利、卡维亚利、库亚勒 sin. compl.
- scr Sense tradició escrita
Arawak o maipure > Divisió del nord > Branca Amazones superior > Subbranca nawiki occidental, Amèrica > Colòmbia
Definición
Els cabiyari mantenen intercanvis matrimonials bàsicament amb els barasana, però també amb els tatuyo. Els seus enemics tradicionals són els tucano i els carijona.
Zaparoana, Amèrica > Perú
- ca cahuarana
- ca cahuarano sin. compl.
- ca cawarano sin. compl.
- ca moracano sin. compl.
- ar كاهوارانية
- cy Cahuarana
- cy Cahuarano sin. compl.
- cy Cawarano sin. compl.
- cy Moracano sin. compl.
- de Cahuarano
- de Cahuarana sin. compl.
- de Cawarano sin. compl.
- de Moracano sin. compl.
- en Cahuarano
- en Cahuarana sin. compl.
- en Moracano sin. compl.
- es cahuarana
- es cahuarano sin. compl.
- es cawarano sin. compl.
- es moracano sin. compl.
- eu cahuaranera
- eu cahuarano sin. compl.
- eu cawarano sin. compl.
- eu moracano sin. compl.
- fr cahuarano
- fr cahuarana sin. compl.
- fr cawarano sin. compl.
- fr moracano sin. compl.
- gn kahuarana
- gn cahuarano sin. compl.
- gn cawarano sin. compl.
- gn moracano sin. compl.
- it cahuarano
- it cahuarano sin. compl.
- it cawarano sin. compl.
- it moracano sin. compl.
- ja カワラノ語
- ja マラカノ語 sin. compl.
- nl Cahuarana
- nl Cahuarano sin. compl.
- nl Cawarano sin. compl.
- nl Moracano sin. compl.
- pt cahuarana
- pt cahuarano sin. compl.
- pt cawarano sin. compl.
- pt moracano sin. compl.
- ru Кауарана
- ru Кауарано sin. compl.
- ru Каварана sin. compl.
- ru Моракано sin. compl.
- zh 卡华拉那语
- zh 卡华拉诺 sin. compl.
- zh 卡瓦拉诺 sin. compl.
- zh 莫拉卡诺 sin. compl.
- scr Alfabet llatí
- num Sistema aràbic
Zaparoana, Amèrica > Perú
Definición
Sembla comprovat que el territori originari d'aquesta família era la zona de l'actual ciutat d'Iquitos (Perú). Des d'allí, els cahuaranes es van dispersar cap al nord-oest.
Pano > Principal, Amèrica > Brasil
- ca caxararí
- ca kaxarari sin. compl.
- ar الكاشارارية
- cy Caxararí
- cy Kaxarari sin. compl.
- de Kaxarari
- de Caxarari sin. compl.
- en Kaxararí
- en Kaxarari sin. compl.
- es caxararí
- es kacharari sin. compl.
- eu kaxarariera
- eu caxarari sin. compl.
- eu kaxarari sin. compl.
- fr kaxarari
- fr caxarari sin. compl.
- gn kaxarari
- gn kaxarari sin. compl.
- it kaxarari
- it kaxariri sin. compl.
- ja カシャラリ語
- nl Caxararí
- nl Kaxarari sin. compl.
- pt caxarari
- pt kaxarari sin. compl.
- ru Кашарари
- zh 卡查拉利语
- scr Alfabet llatí
- num Sistema aràbic
Pano > Principal, Amèrica > Brasil
Definición
El caxararí no s'ha de confondre amb el kaxiriri, dialecte de la llengua apurina (família arawak).
Tots els membres de la comunitat caxararí parlen la llengua pròpia. El 1996 es va inaugurar la primera escola de la comunitat, amb la intenció d'alfabetitzar els individus en portuguès i garantir-los així més oportunitats en la societat nacional. La llengua vehicular de l'ensenyament és el portuguès en tres de les quatre escoles que hi ha actualment. En els darrers cinc anys s'han iniciat cursos de llengua materna. La primera proposta ortogràfica caxararí data del 2003.
Pano > Principal > Caixibo, Amèrica > Perú
- ca cashibo-cacataibo
- ca cachibo sin. compl.
- ca cacibo sin. compl.
- ca cahivo sin. compl.
- ca caxibo sin. compl.
- ca hagueti sin. compl.
- ca managua sin. compl.
- cod uni
- ar الكاشيبو والكاكاتايبو
- cy Cashibo-cacataibo
- cy Cachibo sin. compl.
- cy Cacibo sin. compl.
- cy Cahivo sin. compl.
- cy Caxibo sin. compl.
- cy Hagueti sin. compl.
- cy Managua sin. compl.
- de Cashibo-Cacataibo
- de Cachibo sin. compl.
- de Cacibo sin. compl.
- de Cahivo sin. compl.
- de Caxibo sin. compl.
- de Hagueti sin. compl.
- de Managua sin. compl.
- en Cashibo-Cacataibo
- en Cachibo sin. compl.
- en Cacibo sin. compl.
- en Cahivo sin. compl.
- en Caxibo sin. compl.
- en Hagueti sin. compl.
- en Managua sin. compl.
- es cashibo-cacataibo
- es cachibo sin. compl.
- es cacibo sin. compl.
- es cahivo sin. compl.
- es caxibo sin. compl.
- es hagueti sin. compl.
- es managua sin. compl.
- eu cacataibo cashiboera
- eu cachibo sin. compl.
- eu cacibo sin. compl.
- eu cahivo sin. compl.
- eu caxibo sin. compl.
- eu hagueti sin. compl.
- eu managua sin. compl.
- fr cashibo-cacataibo
- fr cachibo sin. compl.
- fr cacibo sin. compl.
- fr cahivo sin. compl.
- fr caxibo sin. compl.
- fr hagueti sin. compl.
- fr managua sin. compl.
- gn kashivo-kakatáivo
- gn cachibo sin. compl.
- gn cacibo sin. compl.
- gn cahivo sin. compl.
- gn caxibo sin. compl.
- gn hagueti sin. compl.
- gn managua sin. compl.
- it cashibo-cacataibo
- it cachibo sin. compl.
- it cacibo sin. compl.
- it cahivo sin. compl.
- it hagueti sin. compl.
- it kashibo sin. compl.
- it managua sin. compl.
- ja カシボ・カカタイボ語
- ja カイボ語 sin. compl.
- ja カシボ語 sin. compl.
- ja カチボ語 sin. compl.
- ja ハゲティ語 sin. compl.
- ja マナグア語 sin. compl.
- nl Cashibo-Cacataibo
- nl Cachibo sin. compl.
- nl Cacibo sin. compl.
- nl Cahivo sin. compl.
- nl Caxibo sin. compl.
- nl Hagueti sin. compl.
- nl Managua sin. compl.
- pt cashibo-cacataibo
- pt cachibo sin. compl.
- pt cacibo sin. compl.
- pt cahivo sin. compl.
- pt caxibo sin. compl.
- pt hagueti sin. compl.
- pt managua sin. compl.
- ru Кашибо-какатаибо
- ru Агети sin. compl.
- ru Каиво sin. compl.
- ru Качибо sin. compl.
- ru Касибо sin. compl.
- ru Манагуа sin. compl.
- zh 卡希博-卡卡泰波语
- zh 卡其博 sin. compl.
- zh 卡希博 sin. compl.
- zh 卡希沃 sin. compl.
- zh 卡西波 sin. compl.
- zh 哈戈提 sin. compl.
- zh 马那瓜 sin. compl.
- scr Alfabet llatí
- num Sistema aràbic
Pano > Principal > Caixibo, Amèrica > Perú
Definición
Van tenir els primers contactes pacífics amb els blancs vers el 1930. La demografia del grup va caure un 50%. Anteriorment havien viscut força aïllats, foragitats pels shipibos i altres grups panos que volien extreure el màxim profit de les feines a les explotacions de cautxú.
La llengua manté força vitalitat en la comunitat. Tots els infants l'aprenen a casa i a l'escola primària; la secundària es fa exclusivament en castellà. En les generacions més grans, encara hi ha dones que no saben castellà.
Pano > Principal > Amawak-jaminawa, Amèrica > Brasil, Amèrica > Perú
- ca caxinaua
- ca cashinahua sin. compl.
- ca kasinawa sin. compl.
- cod hancha kuin
- ar الكاكسيناوية
- cy Caxinaua
- cy Cashinahua sin. compl.
- cy Kasinawa sin. compl.
- de Cashinahua
- de Caxinaua sin. compl.
- de Kasinawa sin. compl.
- en Cashinahua
- en Caxinawa sin. compl.
- en Caxinawá sin. compl.
- en Kaxinawá sin. compl.
- en Kaxynawa sin. compl.
- es caxinaua
- es cashinahua sin. compl.
- es kasinawa sin. compl.
- eu cashinahuera
- eu cashinahua sin. compl.
- eu kasinawa sin. compl.
- fr cachinawa
- fr cachinahua sin. compl.
- fr cashinahua sin. compl.
- fr kasinawa sin. compl.
- gn kaxinaua
- gn cashinahua sin. compl.
- gn kasinawa sin. compl.
- it cashinahua
- it kaxinawá sin. compl.
- ja カシナワ語
- nl Caxinaua
- nl Cashinahua sin. compl.
- nl Kasinawa sin. compl.
- pt caxinauá
- pt cashinahua sin. compl.
- pt kasinawa sin. compl.
- ru Кашинауа
- ru Кашинава sin. compl.
- zh 卡希那瓦语
- zh 卡希纳华 sin. compl.
- zh 卡斯那瓦 sin. compl.
- scr Alfabet llatí
- num Sistema aràbic
Pano > Principal > Amawak-jaminawa, Amèrica > Brasil, Amèrica > Perú
Definición
A principis del segle XX, els caxinaues ocupaven l'extrem de l'estat brasiler d'Acre, tocant al Perú. Cap al 1920 es van dispersar i van entrar en territori peruà. A diferència d'altres grups ètnics, els caxinaues són una societat endogàmica. En alguns poblats caxinaua, només una petita part de la població parla espanyol o portuguès, segons la zona, mentre que en altres el percentatge de bilingüisme puja ostensiblement.